Heb jij last van stress?

Wanneer je vaak last hebt van stress kan dit er erg vervelend voor je zijn. Stress kost veel energie. Langdurige stress kan leiden tot overspannen, burn-out en allerlei lichamelijke klachten zoals spierpijnen, nek en rugklachten.

Veelvuldig stress is onnatuurlijk. Het is niet nodig om gestrest te zijn wanneer de situatie niet levensbedreigend is.

 

Om stress te voorkomen moeten je weten wat stress is.

 

Wat is stress?

Stress is in principe een gezonde natuurlijke reactie. Het maakt je alert in geval van gevaar. Vooral bij dieren zien we heel duidelijk welk doel stress heeft. Wanneer een dier zich bedreigd voelt of hevig schrikt, krijgt het een stressreactie, wat hem alert maakt. Er komt cortisol, adrenaline en noradrenaline vrij. Het dier maakt nu de keus om te vluchten, te bevriezen of te vechten. Na  enige tijd keert de rust weer terug.

Bij mensen werkt het precies hetzelfde. In geval van gevaar ontstaat een stressreactie. Er komen op dat moment ook cortisol, adrenaline en noradrenaline vrij. Als mens maken we eveneens de keus om te vechten, vluchten of bevriezen tot het gevaar is geweken. In een gezonde situatie werkt na afloop de stress nog even na en raken we de bijbehorende spanningen kwijt wanneer het gevaar is verdwenen.

Wanneer we tijdens de onveilige situatie emotioneel geblokkeerd raken, blijft er een spanning in ons lichaam achter.  Deze spanning verdwijnt naar de achtergrond en is niet altijd goed waarneembaar. Het lijkt alsof de spanning verdwenen is. Helaas is dit niet het geval. De spanning is in sluimerstaat en kan echter elk moment weer wakker worden. Een herinnering aan de gebeurtenis, een nare gedachte of andere triggers kunnen het nare gevoel doen ontwaken. Hierdoor komt opnieuw cortisol, adrenaline en noradrenaline vrij en raken we wederom gestrest.

Stress is een subtiele vorm van angst!

We hebben stress omdat we onbewust bang zijn voor iets.

Voorbeelden wanneer je stress ervaart:

• Wanneer je bang bent om te laat te komen.
• Wanneer je iets niet op tijd afkrijgt.
• Wanneer je bang bent om fouten te maken.
• Wanneer je bang bent voor bepaalde negatieve meningen of afwijzingen van anderen.
• Wanneer je bang bent om een negatief oordeel te krijgen van je baas en je baan kwijt te raken.
• Wanneer je wilt voorkomen dat je partner of iemand anders boos op je wordt.

Wanneer je stress hebt gaat dit altijd gepaard met een of andere angst.

Door je stress te onderzoeken kun je er achter komen waar je precies bang voor bent.

 

Wat zijn de symptomen van stress?

Wat je vaak ziet is dat je lichaam bepaalde symptomen afgeeft bij stress, zoals spierpijn of hoofdpijn. Door langdurige stress is het lichaam gespannen. De spieren blijven te lang gespannen waardoor verzuring optreed en pijnlijke klachten ontstaan. Bijvoorbeeld in de nek, schouders en rug. De belangrijkste symptomen van stress zijn terug te vinden in lichamelijke- en psychische klachten.

Lichamelijke symptomen van stress zijn:

• Aanhoudende vermoeidheid
• Problemen met slapen
• Duizelig voelen
• Verminderde eetlust
• Hartkloppingen
• Overmatig zweten
• Darmklachten
• Verminderde weerstand

Psychische symptomen van stress zijn:

• Een schuldgevoel hebben
• Futloos voelen
• Onzeker zijn
• Geen of weinig zelfvertrouwen
• Onrust in je lichaam
• Vergeetachtig zijn
• Veel concentratieproblemen
• Angsten hebben

 

Wat zijn de oorzaken van stress?

De oorzaak van stress is dat er geen balans is tussen “wat je aankunt” en “wat van je gevraagd wordt”.

Wat kun je aan?

De eisen die aan je gesteld worden, kunnen te groot worden. Het gaat hier om eisen en oorzaken buiten jouw persoon: het zijn oorzaken in de situatie. Ze worden daarom ook wel ‘belastende omstandigheden’ genoemd. Deze oorzaken kunnen heel verschillend zijn. Ze variëren van alledaagse stress-situaties en chronisch belastende omstandigheden tot ingrijpende levensgebeurtenissen.

Werk versus privé

Belastende omstandigheden kunnen in het werk of in de privésituatie liggen. Vaak is er sprake van een wisselwerking en versterken ze elkaar. Ingrijpende gebeurtenissen in jouw leven zorgen ervoor dat er minder energie overblijft voor werk. Het kan zijn dat iemand zijn werk prima aankan, totdat één van de kinderen ziek wordt.

 

Oorzaken stress in relaties:

• Seksuele problemen
• Financiële problemen
• Relatie- of huwelijksproblemen
• Conflicten
• Zorgen om de kinderen
• Een ziekte of overlijden in de familie of bij vrienden

Oorzaken stress op het werk:

• Hoge werkdruk
• Te lang werkloos blijven
• Functie met teveel verantwoordelijkheid
• Weinig ondersteuning
• Teveel verwachtingen creëren voor jezelf
• Reorganisatie
• Faillissement

Oorzaken van stress in de werksituatie hangt altijd samen met de stress in je dagelijks leven. Hieronder worden een aantal factoren beschreven. Hoe meer factoren ‘zwaar’ wegen, des te hoger het risico op stress.

Wat van je wordt gevraagd

De externe oorzaken van stress hebben we bekeken. Daarnaast zijn er factoren in jouw persoonlijke situatie die maken dat er stress ontstaat. Sommige mensen zijn ook gevoeliger voor stress dan anderen. Een deadline of het organiseren van een verjaardagspartijtje is voor de één een uitdaging, voor de ander een bron van spanning. De situatie alléén is dus niet doorslaggevend bij het ontstaan van stressklachten. Zeker zo belangrijk is de vraag hoe je tegen de situatie aankijkt en hoe je met stressvolle situaties omgaat. Dit bepaalt jouw draagkracht.

Factoren die stress kunnen veroorzaken zijn:

• Perfectionisme
• Zogenaamde type A-factoren: ambitie, prestatiegerichtheid, competitie, gehaastheid, niet ‘niets’ kunnen doen, vaak twee dingen tegelijk doen
• Veel van zichzelf eisen en ‘moeten’ (zoals altijd klaar moet staan voor anderen en tijdens het werk wordt de lat altijd hoog geplaatst)
• Groot verantwoordelijkheidsgevoel (en daarbij de gedachte dat men op het werk niet zonder hem of haar kan)
• Grote betrokkenheid bij gezin of werk
• Streven naar waardering van anderen
• Moeilijk ‘nee’ kunnen zeggen, grenzen kunnen aangeven of voor zichzelf opkomen
• Moeilijk steun kunnen vragen
• Gevoelens slecht kunnen uiten
• Gevoel weinig invloed te kunnen uitoefenen op de omgeving en het eigen leven
• Pessimisme en een weinig positieve kijk op eigen prestaties

Het is een vooroordeel dat mensen die last hebben van stress en uiteindelijk opbranden, zwak zouden zijn of ‘watjes’ zijn. Het tegendeel is waar: mensen die opgebrand raken, zijn juist degenen die beschikken over een (te) groot doorzettingsvermogen. Het zijn vaak prima werknemers: hardwerkend en onmisbaar. Ze zijn geneigd hun eigen behoeftes ondergeschikt te maken en hun eigen grenzen slecht in de gaten houden, waardoor de balans tussen draagkracht en draaglast ernstig verstoord raakt.

De persoonlijke eigenschappen die we noemden, zijn deels bepaald door jouw karakter, jouw temperament, de aard van het beestje. Maar voor een groot deel worden ze ook bepaald door ervaringen en vaardigheden. Dat betekent dat je zelf veel kunt doen om jouw draagkracht te verbeteren. Vaardigheden als assertiviteit en conflicthantering kunt je verbeteren. Je kunt leren jouw interpretatie van een situatie en de eisen aan jezelf om te buigen naar gedachten en verwachtingen die realistischer zijn.

Ook ongezonde leef- en werkgewoonten kunnen je draagkracht verminderen: verkeerde eetgewoonten, te veel koffie of alcohol, te weinig lichaamsbeweging, te weinig slaap en ontspanning, het werk niet goed organiseren, te veel werken en te weinig pauzes nemen. Jouw weerstand wordt kleiner en je wordt vatbaarder voor de gevolgen van stress.

 

Hoe verminder je stress?

Het belangrijkste om stress te verminderen is  ontspanning. Zowel geestelijk en lichamelijk is het belangrijk dat je tot rust komt. Leef je leven en probeer van elk moment te genieten. Het is moeilijk om op het juiste moment je ontspanning te nemen. Ontspanning is iets heel persoonlijks, het verschilt per mens enorm. De één vindt zijn of haar ontspanning in een avondje stappen en de andere in een goed boek.

 

Tips om meer ontspanning te krijgen in je leven:

• Een goede ademhalingstechniek zorgt ervoor dat je meer zuurstof in je lichaam krijgt, waardoor je rustiger wordt
• Probeer een hobby te vinden waar je tijd in kunt steken
• Geniet van de buitenlucht. Ga iedere dag naar buiten
• Doe één ding tegelijk
• Beweeg meer en ga sporten, hierdoor krijg je meer energie
• Problemen uitpraten en er niet mee blijven rondlopen
• Zorg voor voldoende vitamine B in je lichaam, dit is een goede stof voor je zenuwstelsel
• Zorg voor een goede balans tussen privé en werk
• Gevoel weinig invloed te kunnen uitoefenen op de omgeving en het eigen leven
• Pessimisme en een weinig positieve kijk op eigen prestaties

De belangrijkste tip:

Onderzoek je stress.  Probeer er achter te komen waar je onbewust bang voor bent.

De meest voorkomende angsten die stress veroorzaken zijn:

• Bang voor afwijzing.
• Bang voor straf of op je kop te krijgen.
• Angst voor onveiligheid.
• Angst om in de steek gelaten te worden.
• Angst voor de dood.
• Angst voor geldgebrek.

Komt jouw angst voor in bovenstaande rij?